Sprzedawca odpowiada wobec kupującego za wady rzeczy sprzedanej, nawet jeżeli nie udzieli kupującemu gwarancji na produkt. Wady dzieli się na fizyczne i prawne. Co ważne, sprzedawca jest odpowiedzialny za wady rzeczy wobec kupującego niezależnie od tego, czy o wadzie wiedział.
Co to jest wada fizyczna rzeczy?
Najprościej mówiąc wadą fizyczną rzeczy jest niezgodność zakupionej rzeczy z umową (rzecz nie działa, jest niekompletna, uszkodzona).
Wada fizyczna może dotyczyć następujących sytuacji:
– rzecz nie ma właściwości, które rzecz tego rodzaju powinna mieć ze względu na cel w umowie oznaczony albo wynikający z okoliczności lub przeznaczenia – np. telefon nie łączy się z siecią wifi, mimo że posiada taką funkcję,
– rzecz nie ma właściwości, o których istnieniu sprzedawca zapewnił kupującego, w tym przedstawiając próbkę lub wzór np. sprzedawca zapewnił, że zegarek nadaje się do używania pod wodą, a okazuje się, że po przemoczeniu urządzenie przestało działać,
– rzecz nie nadaje się do celu, o którym kupujący poinformował sprzedawcę przy zawarciu umowy, a sprzedawca nie zgłosił zastrzeżenia co do takiego jej przeznaczenia np. kupujący poinformował sprzedawcę, że chce użyć danej rzeczy w konkretnym celu. Nie oznacza to, że cel ten musi być szczególny, wykraczający poza normalne użycie rzeczy,
– rzecz została kupującemu wydana w stanie niezupełnym np. brak wszystkich elementów, potrzebnych do złożenia rzeczy, czy np. brak ładowarki w zestawie telefonu, jeżeli miał on ją posiadać.
Co to jest wada prawna rzeczy?
Rzecz dotknięta jest wadą prawną, jeżeli:
– stanowi własność osoby trzeciej np. sprzedawca nie był właścicielem rzeczy i nie był uprawniony do sprzedania rzeczy,
– jest obciążona prawem osoby trzeciej np. na rzeczy jest ustanowiona służebność, zastaw, rzecz jest najęta innym osobom. Wada istnieje również wtedy, jeżeli rzecz jest zajęta w ramach prowadzonej egzekucji,
– ograniczenie w korzystaniu lub rozporządzaniu rzeczą wynika z decyzji lub orzeczenia właściwego organu np. wpisanie rzeczy do rejestru zabytków.
Rękojmia – jakie uprawnienia ma kupujący w razie dostrzeżenia wady?
Jeżeli rzecz sprzedana ma wadę fizyczną, kupujący może:
– złożyć oświadczenie o obniżeniu ceny albo odstąpieniu od umowy,
– żądać wymiany rzeczy na wolną od wad albo usunięcia wady.
Wybór uprawnienia należy do kupującego. Nie oznacza to jednak, że kupujący może w każdej sytuacji złożyć oświadczenie o odstąpieniu od umowy i obniżeniu ceny. Kupujący nie może złożyć takiego oświadczenia, jeżeli sprzedawca oświadczy, że rzecz wymieni lub usunie wadę. Wymiana rzeczy lub jej naprawa powinna nastąpić niezwłocznie, czyli bez nieuzasadnionej zwłoki i bez niedogodności dla kupującego.
Jeżeli jednak rzecz już była naprawiana lub wymieniania, albo jeżeli sprzedawca nie podejmuje się wymiany lub naprawy rzeczy, kupujący może odstąpić od umowy lub złożyć oświadczenie o obniżeniu ceny.
Ile trwa odpowiedzialność sprzedawcy wobec kupującego?
Sprzedawca odpowiada wobec kupującego, jeżeli kupujący stwierdzi wadę fizyczną w okresie 2 lat od dnia wydania rzeczy. Jeżeli wada dotyczy nieruchomości, termin na stwierdzenie wady zostaje wydłużony i wynosi 5 lat.
Następnym krokiem po stwierdzeniu wady jest zgłoszenie tego faktu sprzedawcy, ze wskazaniem z jakiego uprawnienia korzysta kupujący (wymiana, naprawa, obniżenie ceny lub odstąpienie od umowy). Kupujący musi to zrobić w terminie 1 roku od stwierdzenia wady. Jeśli kupującym jest konsument, to termin przedawnienia roszczenia na skorzystanie z jednego z uprawnień, jakie daje rękojmia, nie może skończyć się wcześniej, niż z upływem 2 lat od wydania rzeczy. Np. kupujący stwierdza wadę po upływie 1 miesiąca po wydaniu rzeczy. Mimo że ogólny termin na skorzystanie z uprawnień z rękojmi wynosi 1 rok, to w tym wypadku nie może skończyć się wcześniej niż z upływem 2 lat od wydania rzeczy.
Jeżeli kupujący zażądał wymiany rzeczy na wolną od wad bądź jej naprawę, to po bezskutecznym upływie terminu na naprawę lub wymianę, ma 1 rok na złożenie oświadczenia o odstąpieniu od umowy albo złożenie oświadczenia o obniżeniu ceny.
Przy wadach prawnych termin na skorzystanie z uprawnień, które daje rękojmia, liczy się od dnia dowiedzenia się o wadzie, a nie od dnia wydania rzeczy. Inaczej niż przy wadach fizycznych rzeczy. Jeżeli kupujący dowiedział się o istnieniu wady prawnej dopiero na skutek powództwa osoby trzeciej – to bieg terminu do skorzystania z uprawnień z rękojmi rozpoczyna się od dnia, w którym orzeczenie wydane w sporze z osobą trzecią stało się prawomocne.
Należy pamiętać, że nawet jeżeli upłynie termin na skorzystanie z uprawnień z rękojmi, kupujący nie zostaje pozbawiony ochrony. Może dochodzić swoich praw, żądając stosownego odszkodowania.
Masz pytania? Zapraszam do kontaktu