Prawa pacjenta – czyli czego może żądać pacjent
Ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta reguluje prawa pacjenta, która nam przysługują. Ustawa stanowi również, jakie roszczenia przysługują, w sytuacji naruszenia praw pacjenta (więcej o prawach pacjenta i przysługujących roszczeniach znajdziesz, klikając tutaj). Pacjenci mają prawo w szczególności do świadczeń udzielanych zgodnie z aktualną wiedzą medyczną i świadczeń udzielanych z należytą starannością, prawo do informacji, prawo do wyrażania zgody na udzielanie świadczeń medycznych, prawo do udziału osób bliskich w trakcie udzielania świadczenia, czy prawo do dokumentacji medycznej.
Komu przysługuje status pacjenta?
Pacjentem co do zasady jest osoba, której udzielane jest świadczenie. W okresie ciąży i porodu pacjentką jest matka dziecka. W przypadku naruszenia prawa pacjentki np. do informacji, to jej przysługuje możliwość domagania się zadośćuczynienia.
Co jednak w sytuacji, kiedy zostanie naruszone prawo ojca do informacji o stanie zdrowia jego nienarodzonego dziecka? Czy w sytuacji naruszenia prawa do informacji, ojcu również przysługuje odpowiednie roszczenie, na równi z matką dziecka? O tym wypowiedział się Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 27 listopada 2019 r. sygn. akt. II CSK 491/18.
Ojciec nienarodzonego dziecka traktowany jak pacjent
Sąd Najwyższy uznał, że w przypadku ciąży, prawo pacjenta do informacji, uregulowane w ustawie o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, powinno przysługiwać również ojcu dziecka. Sąd Najwyższy w treści uzasadnienia wskazał, że „Świadczenia zdrowotne, które dotyczą oddzielnie matki dziecka i samego dziecka w okresie ciąży, porodu i po porodzie, w tym zakresie w jakim odnoszą się najpierw do prawidłowego rozwoju płodu, a następnie do szczęśliwego urodzenia dziecka są świadczeniami również wobec ojca. Przeżywa on na sposób, który wynika z ojcostwa wszelkie powodzenia i niepowodzenia związane z urodzinami, podobnie jak matka, zgodnie z jej rolą. Nie można ojca dziecka z tego całego procesu wykluczyć. Z całą pewnością ma on takie samo prawo do informacji o stanie płodu, a następnie dziecka, jak jego matka, a nawet większe, bo będąc mężem matki powinien zostać poinformowany również o jej stanie zdrowia, chyba że sobie ona tego wyraźnie nie życzy (art. 9 i nast. PrPacjRPPU).”
Prawo ojca do informacji w okresie prenatalnym i w okresie po urodzeniu się dziecka nie jest odrębnie uregulowane. Nie oznacza to jednak, że nie ma on prawa do uzyskania rzetelnej informacji o stanie zdrowia swojego dziecka. W przypadku naruszenia tego prawa, nie tylko matce, ale również ojcu przysługuje prawo do żądania zadośćuczynienia za naruszenie praw pacjenta.
Jest to bardzo ważny wyrok. Obecnie czymś naturalnym jest aktywny udział ojca w przeprowadzanych badaniach i w samym porodzie. Dlatego ojcu powinno przysługiwać takie samo prawo do informacji, jak kobiecie. Ponadto, w przypadku ewentualnych wad w rozwoju dziecka, przekazanie prawidłowej informacji pomoże w psychicznym przygotowaniu się przyszłych rodziców do obowiązków rodzicielskich.